بررسی نقش اوباشان در حوادث اجتماعی و سیاسی ایران عصر پهلوی (1304-1357)

پدیده ی لومپنیسم یکی از موضوعات مورد توجه در حوزه ی مطالعات تاریخ اجتماعی و جامعه-شناسی سیاسی است. در ظهور این پدیده در ادوار مختلف تاریخ ایران عوامل مختلفی دخیل است. این پدیده ی مستمر سیاسی در تاریخ ایران، در هر دوره، آثار و پیامد های مختلفی به همراه داشته است. در دوران پهلوی نیز مانند ادوار دیگر تاریخی اوباشان در حوادث سیاسی و اجتماعی حاضر شدند. حضور اوباشان در رخداد های سیاسی عصر پهلوی دوم و تأثیر پذیری آن ها در روند حوادث سیاسی این دوره، نمود بیشتری داشت. رهبر جماعت اوباش در عصر پهلوی دوم شعبان جعفری که به بی مخ مشهور بود. وی و جماعت اوباش با ویژگی هایی هم از جنبه ی ظاهری و هم از نظر خصوصیات اخلاقی از سایر آحاد جامعه متمایز بودند. همین ویژگی ها بستر و زمینه ی بهره برداری حاکمیت پهلوی را از آنان فراهم ساخت. در پایان نامه ی حاضر ابتدا پیشینه های پدیده ی لومپنیسم در تاریخ ایران اسلامی و عوامل موثر در این جریان بررسی شده و در ادامه نقش اوباشان در رخداد های سیاسی در عصر پهلوی اول و دوم مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفته است. مطالعات و بررسی های این پژوهش نشانگر تأثیر ویژگی های شخصیتی و خصوصیات روانی جماعت اوباش و سردسته ی آن ها شعبان جعفری (مشهور به بی مخ) در بروز جریان لومپنیسم در این دوره است. این خصوصیات به تفکیک و بر مبنای نظری جداگانه در مورد رهبر اوباشان و توده اوباش مطرح و تحلیل شده است. این پایان نامه با روش توصیفی-تحلیلی با تکیه بر آرای مطرح در حوزه ی روان شناسی سیاسی به ویژه نظریات گوستاو لوبون و هارولد لاسول تدوین شده است.